Narrativiteit in coaching

Ben Oosterom - Narrativiteit in coaching

Op de VCC netwerkbijeenkomst van 20 september 2012. waren we te gast bij ‘Het Koetshuis’ aan de Spoorstraat in Nijkerk. Aan de hand van Rom. 8:12 stond dagvoorzitter Wim Harrijvan stil bij de samenwerking tussen de geest en de Geest in een doorgaand proces, zowel voor de coach als de coachee. Bij het rondje door de zaal werden de leden opnieuw opgeroepen tot het publiceren in Leadership. Carine Coehoorn helpt desgewenst om de geschreven tekst publiciteits waardig te maken. Opnieuw klonk de oproep aan de leden om zichzelf zichtbaar maken op de site van de vereniging onder het motto: Doe mee! Laat je horen! Pieter de Kruijf is beschikbaar voor vragen en hulp (pieter@christencoaches.nl).

‘Kan ik bij u mijn verhaal kwijt?’ was te lezen in de aankondiging van deze bijeenkomst. Ben Oosterom, echtgenoot, vader, vriend, predikant, lezer, supervisor en sporter verzorgde een workshop over narrativiteit in coaching. Als geestelijk verzorger in een verpleeghuis en als pastor mag hij delen in de levensverhalen van mensen. En verhalen maken iets duidelijk, onthullen iets. De vraag die deze middag werd gesteld is of verhalen ook bij het coachen een rol kunnen spelen en zo ja, welke verhalen en van wie? Van de coach? Van de coachee? Van allebei? Mag het Verhaal met een hoofdletter ook verteld worden en hoe dan?

In kleine groepjes gingen we aan de slag, eerst met een fantasieverhaal over onze verlangens en dromen en daarna over Exodus 18, 1-27. Er bleken veel aanknopingspunten voor de coachingspraktijk: de krachten van rituelen, niet alles zelf willen doen, luisteren, goede raad geven, wat zien belangrijke mensen in je omgeving. Ben zette niet direct een inhoudelijk methodisch betoog neer over het gebruik van narrativiteit in coaching. We zweefden rond een definitie, die niet op tafel lag. Door de gekozen vorm raakten we echter met elkaar aan de praat als nooit tevoren. ‘Kan ik bij u mijn verhaal kwijt?’ werd prettig en praktisch ingevuld. We kwamen al snel tot de conclusie dat een ‘verhaal’ zowel de coach als de coachee kan helpen, kan inspireren, kan doen begrijpen en dat de manieren en vormen legio zijn. Het diepste kenmerk van een mens is immers dat hij verhalend is. Als coach horen we meestal conflictverhalen, die weer onderdeel zijn van het levensverhaal. Welke verhalen draagt iemand mee in zijn rugzak; verhalen die hem geraakt hebben en die hij graag vertelt, maar ook verhalen die hij niet kwijt wil of kwijt kan; verboden verhalen. Het is een narratieve kunst om zo’n verhaal ‘dragend’ te maken in relatie tot mensen en tot God. Een narratief gevoelige coach kan hierop inspelen.

Lang stonden we stil bij de vraag of het levensverhaal van de coach ook aan bod mag komen in coaching? Uitgaande van de impliciete aanwezigheid van dit verhaal, zou het expliciete verhaal slechts ten dienste van de coachee aan bod moeten komen. Het moet bij de coach niet meer schuren. We kwamen erachter dat je ook de coaching op zich narratief kunt noemen; samen schrijf je ook weer een verhaal en ben je er beiden onderdeel van.

De huidige tijd wordt door velen als verwarrend ervaren. We weten niet meer door wie of wat we ons moeten laten leiden. De grote verhalen zijn verstomd. Daarom maakt iedereen zijn eigen verhaal en bepaalt zelf wanneer en hoe hij dit aan anderen vertelt en in welke context. Als christencoach heb je een extra Verhaal te vertellen. Hoe ging Jezus om met het vertellen van verhalen over zichzelf? Hij viel er mee samen. Aanvankelijk waren de Woorden niet opgeschreven en gingen ze van mond tot mond. Dat vond ik mooi om verder over na te denken. Val ik als coach samen met het Verhaal en wat betekent dit voor mijn coachingspaktijk?

Verslag gemaakt door Maaike Schalk

 

Ik ben echtgenoot, vader, vriend, predikant, lezer, supervisor, sporter. En over elk facet kan ik mooie en moeilijke momenten vertellen. En dat mag ik ook een groot deel van mijn werktijd doen: als geestelijk verzorger in een verpleeghuis en als pastor mag ik delen in de levensverhalen van mensen. Voor mij voelt dat vrijwel altijd als een voorrecht, dat mensen je laten delen in hun leven. Ik ben dankbaar als ik mag helpen om een verhaal goed te verwoorden, er vorm aan te geven; juist ook wanneer er rafels en breuken in het verhaal zitten. Ik heb mijzelf wel eens omschreven als ‘ontwikkelingsgericht begeleider in de laatste levensfase’. Ook die laatste levensfase is een ontwikkeling in een mensenleven, waarin geestelijke groei zeer wel mogelijk is en mensen nog veel te geven hebben.

Boeken die door Ben genoemd zijn:

Ganzevoort, Ruard & Jan Visser, Zorg voor het verhaal, | Achtergrond, methode en inhoud van pastorale begeleiding | Handboek pastoraat en geestelijke verzorging. 3e druk | 432 pagina's | Gebonden | ISBN: 9789021141541

Dusseldorp, Kees van, Preken tussen de verhalen, | Een homiletische doordenking van narrativiteit.
1e druk |304 pagina’s| Gebonden | ISBN: 9789043511285

Huizing, Wout & Thijs Tromp, Mijn leven in kaart. |Met ouderen in gesprek over hun levensverhaal.
1e druk |69 pagina's | Paperback + kaarten in doos | ISBN: 9789031351497

Getuigenissen

Zeer leerzaam. Ik ontdekte allerlei nieuwe manieren om een verhaal te herkennen concreet in te zetten.

Duidelijk verhaal neergezet, had wel meer links met bijbelse input gewild vanuit de methodiek.

Even wat meer neerzetten van het onderwerp in het begin had ik fijn gevonden.  Voor mij als coach interessant om te zien hoe Ben omgaat een 'expert' in de zaal.

Lekker veel zelf aan het werk geweest. Prettig. Meerdere nieuwe collega's ontmoet, was mijn wens.